تو حق را به مرد می‌سنجی؟ یا مرد را بحق؟
در صفين، قيافه هاي شناخته شده و پلبد بني اميه هستند كه با علي مي جنگند و در نهروان قيافه هاي ناشناخته ي مقدس مآب مومن . اما در جمل كيست؟ بزرگان اسلام و طلحه الخير و زبير ، نواده ي عبد المطلب ،‌ يعني بزرگترين شخصيت هاي اسلامي .
اين مبارزه غير قابل تحمل است. تكان دهنده است. حتي براي پيرو علي كه همراه او به جنگ آمده است .يكي از سربازان علي به عنوان اعتراض به او مي گويد كه اگر تو نصيحت كردي و آنها را به صلح دعوت نمودي و زير بار نرفتند ، چه كار مي كني ؟
علي پاسخ ميدهد كه با آنها مي جنگيم . سرباز با تعجب مي پرسد حتي با طلحه و زبير مي جنگي ؟ مگر ممكن است كه اين ها بر باطل باشند ؟
علي در اين جا جمله اي دارد كه طه حسين مي گويد: «در زبان بشر از وقتي كه سخن گفتن پديد آمده است ، جمله اي به اين عظمت به وجود نيامده است.»
كه مي گويد : ((تو حق را به مرد مي سنجي ، يا مرد را به حق ؟))
حقيقت را از روي شخصيت ها تشخيص ميدهي و يا شخصيتها را از روي حقيقت ؟
((حق )) براي خودش ملاكي دارد كه آن ، شخصيتها نيستند ، پارسايان نيستند ، و براي تشخيص بايد به آن ملاك ها برگشت و شخصيت ها را با آن سنجيد.
«دکتر شریعتی»